بازرس انجمن علمی فیزیوتراپی ایران، گفت: در زمینه درمان سرطان ها، فیزیوتراپیست ها نقش بسیار مهمی در پروسه درمانی این بیماران دارند.
احمد موذن زاده به نقش فیزیوتراپی در بهبودی سرطان ها اشاره کرد و اظهارداشت: برگشت قدرت و استقامت و قوه حیاتی به بیمار سرطانی، توانبخشی را به جزء مهمی از درمان این بیماری ها تبدیل کرده است.
وی افزود: برای درمان سرطان فیزیوتراپیست ها احتمالا اولین متخصصینی نیستند که نام آنها به ذهن ما خطور می کند اما دارای نقش بسیار مهمی در پروسه درمانی این بیماران هستند. از آنجا که علاوه بر افزایش کلی ابتلا به سرطان ها میزان بقا و طول زندگی این بیماران نیز افزایش یافته، جایگاه فیزیوتراپی این بیماران نیز ارتقا یافته است.
موذن زاده ادامه داد: توانبخشی سرطان ها یک محدوده حرفه ای رو به رشد است که علت اصلی آن افزایش امید به زندگی ناشی از تشخیص زود هنگام و درمان های پیشرفته است.
وی گفت: بر اساس تحقیقات جدید صورت گرفته توسط انجمن سرطان آمریکا میزان ضریب زنده ماندن در یک بازه زمانی پنج ساله در بیماران مبتلا به سرطان که در بین سال های ۲۰۰۳ لغایت ۲۰۰۹ تحت پایش قرار داشتند به میزان ۶۸ درصد بوده است که نسبت به ۲۵ سال پیش یک رشد قابل ملاحظه ۲۰ درصدی را نسبت به امید به زندگی نشان می دهد.
موذن زاده افزود: در امریکا تخمین زده می شود که در سال ۲۰۱۴ تعداد افرادی که دارای سابقه سرطان بوده اند ۱۳ میلیون نفر بوده و ۶/۱ میلیون بیمار جدید سرطانی در این سال مورد شناسایی و تشخیص قرار گرفته اند. با توجه به افزایش کلی بیماران سرطانی و همچنین افزایش تعداد بیمارانی که از سرطان جان سالم به در می برند نیاز به درمان های توانبخشی و فیزیوتراپی در این بیماران بیش از پیش احساس می شود.
وی گفت: هدف از فیزیوتراپی در سرطان ها به دست آوردن حداکثر توان فیزیکی بیمار است. تجویز ورزش توسط فیزیوتراپیست معالج در یک برنامه مشخص و موثر صورت می گیرد. فیزیوتراپیست ها می توانند هم در زمینه پیشگیری هم درمان فیزیکی چهار بیماری اصلی غیر واگیر دار در سطح جهانی نقش خود را ایفا نمایند که این چهار بیماری بنا به تعریف سازمان ملل شامل بیماری های قلبی عروقی، تنفسی، دیابت و سرطان ها است.
این فیزیوتراپیست تاکید کرد: عنوان کلی سرطان به عنوان چتری برای تعریف مجموعه ای متجاوز از ۱۰۰ بیماری مختلف استفاده می شود که مشخصه اصلی آنها رشد سلولی بدخیم غیر کنترل شده است.
وی گفت: سرطان ها در سطح جهانی در سال ۲۰۰۸ بنا به آمار سازمان بهداشت جهانی ۶/۷ میلیون نفر را به کام مرگ کشانده است که شامل حدود ۱۳ درصد از کل مرگ و میرها بوده است. از بیش از ۳۰ درصد سرطان ها می توان با حذف فاکتورهای ریسکی جلوگیری کرده یا حداقل آنها را تخفیف داد که این فاکتورهای ریسکی اصلی شامل چاقی، عدم تحرک فیزیکی مناسب، مصرف دخانیات، استفاده ناکافی از میوه و سبزیجات و مصرف الکل و آلودگی هوا هستند.
موذن زاده افزود: ارتباط بین فعالیت فیزیکی و سرطان ها حائز اهمیت زیادی بوده به نحوی که پایین بودن سطح فعالیت فیزیکی فرد و کم تحرکی و عدم انجام ورزش های منظم روزانه با افزایش احتمال مرگ و میر ناشی از سرطان در ارتباط مستقیم است. بر اساس مطالعات صورت گرفته پیاده روی یا دوچرخه سواری به میزان حداقل سی دقیقه در روز منجر به کاهش ۳۴ درصدی نرخ مرگ و میر ناشی از سرطان و افزایش ۳۳ درصدی بقای بیمار به دنبال ابتلای به سرطان می گردد.
وی گفت: سازمان بهداشت جهانی پیشنهاد کرده است که انجام ۱۵۰ دقیقه فعالیت فیزیکی آیروبیک با شدت متوسط در طول هفته می تواند شانس ابتلا به سرطان های سینه و کولون را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش داده و البته همین ورزش ها می توانند شانس ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی را نیز کاهش دهند. تغییر نحوه فعالیت و عادات نامطلوب و افزایش میزان فعالیت های فیزیکی می تواند نقش مهمی را در پیشگیری از این بیماری ها ایفا نماید و از همین رو است که فیزیوتراپیست ها می توانند در میان شاغلین حرف پزشکی بهترین راهنما برای آموزش مناسب و منطقی اینگونه ورزش ها و فعالیت های فیزیکی بر اساس شرایط و توانایی های فردی بیمار باشند.
این فیزیوتراپیست ادامه داد: پروسه درمانی سرطان ها طولانی و ناتوان کننده بوده و همراه با بروز مشکلاتی در سیستم های ایمنی و اسکلتی – عضلانی این بیماران است.
وی به مواردی از نقش فیزیوتراپی در درمان سرطان های مختلف اشاره کرد و افزود: خستگی ناشی از سرطان؛ انجام تمرینات آیروبیک اختصاصی، افزایش قدرت و بهبود عملکرد مورد نظر است. خیز لنفاوی؛ فیزیوتراپی از طریق تخلیه لنفاوی، ورزش های حفظ دامنه حرکتی و آیروبیک و بانداژ لنفاتیک تاثیر گذار است. درد؛ توسط فیزیوتراپی به روش های مختلفی می توان درد این بیماران را از نظر شدت و فرکانس کاهش داد. این روش ها شامل دستکاری و کشش بافت نرم، ماساژ درمانی، مدالیتی های ضد درد مانند تنز و لیزر و افزایش قدرت عضلات است.
موذن زاده در همین زمینه افزود: نوروپاتی محیطی؛ شامل درگیری اعصاب محیطی و علائمی چون درد، گز گز و مور مور و کاهش قدرت عضلات است و فیزیوتراپی می تواند بهبود عملکرد عصبی را تقویت کرده و در مورد اختلالات عصبی با مکانیزم های جبرانی توانایی های بیمار را حفظ کند. بازگشت استقامت؛ انجام فعالیت های بدنی و بهبود وضعیت قلبی- عروقی وظیفه مهمی است که یک فیزیوتراپیست متبحر و متخصص در این زمینه می تواند با آموزش و مونیتورینگ ورزش های تقویتی و افزایش استقامت قلبی عروقی انجام دهد. مشکلات تناسلی ادراری؛ هم برای آقایان مثلا در درمان سرطان پروستات و هم برای خانم ها مثلا در درمان سرطان مثانه و تخمدان ها عدم کنترل ادراری و مشکلات جنسی رایح است. یک فیزیوتراپیست متخصص در اینگونه موارد می تواند با بازگشت و تقویت قدرت عضلات کف لگن و کنترل ادراری و روش هایی مانند بیو فید بک در درمان این بیماران نقش شایسته ای ایفا نماید.
